جەتى قابا ازىلدەرى ( 7 )

وقاس تارلاۋباي ۇلى قابا اۋدانى كولباي اۋىلدىعى جانجۇرەك قىستاعىنىڭ تۇرعىنى، رۋى شىبارايعىردىڭ بولەك اتاسىنان. ( 1892- 1987)

▲ قابادان ەگىن، شاپپامدى سۋارىپ قايتقان جولدا، كۇن جاي بولىپ باراجاتقان سوڭ قالىڭ تالدىڭ ىرگەسىنە ءتۇسىپ، اتىمدى ءبىر تالعا بايلاي سالدىمدا جاتا كەتتىم، تاڭعا جاقىن ورنىمنان تۇرسام، تۇندە ات بايلاعانىم تال ەمەس، ۇلكەن ۇيدىڭ تارىسى ەكەن،- دەگەن ەكەن.

▲ جايلاۋعا كوشەر الدىندا شاپپا سۋارىپ كەتبەك بولعان وقاس اعاسى بابىسەكپەن بىرگە شيەنىڭ سايقايىڭ دەگەن جەرىندە سۋ ۇستاپ جاتادى، وقاس اعاسىنا« مىنا قايىڭدى ارقان بايلاپ جەرگە ءيىپ كەتەيىن، كەيىن قايقىباس شانا جاساپ الامىز»،-دەيدى دە، باسىنا شىعىپ ارقان بايلاپ الىپ، جەرگە سەكىرگەندە، يىلىپ بارىپ قايتا سەرپكەن قايىڭ وقاستى اۋەلەتىپ اناداي جەرگە لاقتىرىپ جىبەرەدى. اناداي جەرگە بارىپ توپ ەتە تۇسكەن وقاڭ:

- بابىسەك، بابىسەك باسىم بارما،- دەيدى عوي سوندا اعاسى:

-ەي، ەنەڭدى ۇرايىن سول، باسىڭ جوق بولسا قايتىپ سويلەپ جاتىرسىڭ دەپ اشۋلانعان ەكەن.

▲ 40-50 جىلداردىڭ كۇزىندە ەل ءتور جايلاۋدان كوشىپ كەلە جاتقان جولدا اقورىستار شاۋىپ، اسىندا جامان بايتال ، جامان ەرتوقىمى بار وقاس شال ەلدەن بولىنىپ قالادى دا، ورىستارعا قولدى بولادى، انالار ونى اتتان اۋدارىپ الىپ، ەرتوقىمىن ارقالاتىپ جاياۋ قويا بەرەدى، سودان ءولىپ- تالىپ ەلدى قۋىپ جەتكەن وقاڭنان «بايتال قايدا»،- دەپ سۇراعاندارعا:

-جامان بايتالدى السا السىنشى، ەرتوقىمدى السا ويرانىن شىعاراتىن ەدىم دەگەن ەكەن.

▲ وقاڭ بىرجولى ءبيداي تارتىرىپ كەلە جاتسا الدىنان شىققان اۋىلداستارى قانشا ۇن شىقتى سەپ سۇرايدى عوي سوندا وقاڭ:

- 80كيلوگرام ءبيداي تارتقىزىپ، 80كيلوگرام ۇن الدىم، كەبەگى سىرتىندا دەگەن ەكەن.

▲ ۇلكەن ۇينەن قايتىپ كەلەجاتقان وقاڭ جولىققان بىرەۋگە ماقتانىپ:

- ساعان وتىرىك جاڭا شالدىڭ كىلەتىنە كىرسەم، قازانداعى ءسۇتتىڭ قايماعىنىڭ ۇستىندە ءبىر لاق ويناقتاپ ءجۇر ەكەن،- دەگەن ەكەن.

▲ بىردە قالادان اۋىلعا جول العان اۋداندىق سىرتقى ساۋدا مەكەمەسىنىڭ كادرى تۋعانباي دەگەن اعامىز جول-جونەكەي وقاس اقساقالعا كەزىگىپ قالىپ، جول سەرىك بولادى. وقاڭنىڭ ءبىراز ءبوسىپ قوياتىنىن بىلەتىن كادر ەرمەك ءۇشىن وقاڭنىڭ استىنداعى جامان تورىسىن ماقتاي جونەلىپ، « شىركىن جاسى كەلىپ قالعان جانۋار ەكەن، ايتپەسە جاسىندا تۇلپارعا ىلايىق تۇلعا عوي»،-دەگەندە وقاڭ لەپىرە قالىپ، كادر بالا ماقتانعانىم ەمەس قازىردىڭ وزىندە انداعى كۇرەڭ اتىڭدى شاڭىنا قالتىرادى، سەنبەسەڭ جارىسىپ كورەيىك،- دەپ بولماعان سوڭ قىزىق ءۇشىن ماقۇلدىق بەرىپ، جامان تورىدان وزباي ، ارتىنان ەرىپ وتىرادى، قوپاقتاپ بارا جاتقان وقاڭنىڭ ءبىر ايىلى سۋسىپ ءتۇسىپ قالادى، كادر جىگىت «وي، اعاسى بولدى جەڭىلدىم، ءبىر ايىلىڭ ءتۇسىپ قالدى»،- دەپ ايعايلاسا قىزىنىپ العان وقاڭ «تۇسسە تۇسەبەرسىن وزىمدە تاۋىپ العان ايىل بولاتىن »،-دەپ قوپاقتاپ بارادى دەيدى.

▲ وقاڭ كەيدە ماقتانايىن دەگەندە دەتالدى قولما-قول تابا سالادى ەكەن، بىردە  دوڭ باسىندا وتىرعان وقاڭا كەڭەس قۇرعالى كەلگەن اۋىلداسى، «اعاسى بۇل نە وتىرىس» دەسە ، وقاڭ :

جىيناپ رەتتەگەن : سەرجان قابەت ۇلى