باس بەت   »ادەبيەت ايدىنى»  داستان(پوەما)»   قايعىمدا اۋىر قارا جەردە كوتەرمەس
قايعىمدا اۋىر قارا جەردە كوتەرمەس

مەيرانبەك قالياسقار ۇلى


سالەم قابا جەرىنە

(پوەما)


قالقان بولعان باتىرعا،
بەسىك بولعان ەلىنە.
شابىت بولعان اقىنعا،
سالەم قابا جەرىنە.

سەندە تۋعان الىپتىڭ،
الەمگە اتى ايگىلى.
الىپ تۋعان حالىقتىڭ،
بولەك ەكەن ايبىنى.

باپتاپ مىنگەن قۇماربەك(1)،
ليريكانىڭ كەرىگىن.
ونداي الىپ تۋعان جوق،
قانداي ەدى سەرىگىڭ(2)؟

ءبىرى كۇشتىڭ اتاسىن،
كۇللى الەمگە تانىتقان.
ءبىرى جىردىڭ بوتاسىن،
بوزىنگەن قىپ جورتقان.

بوزداپ تۋعان بوتا جىر،
سول قابادان باستالعان.
بوزىنگەن بوپ جورتا ءبىر-
ءبىراق شىقتى قاشقاردان.

تۋعان جەرىن ساعىنا،
«جامباسىنا وي باتىپ پا».
بوشالادى تاعى دا،
قيىر جاتقان اتۇشقا.

ارەڭ جەتەر جارتى ايدا،
(وندا قيىن جول ەدى).
كەلىپ تۇردى التايعا،
قۇس بوپ ۇشىپ ولەڭى.

قاناتىنا قۇستاردىڭ،
ولەڭ جازعان كىم ەدى؟
جولىن قۋعان ۇستازدىڭ-
ساقاريننىڭ ۇلى ەدى.

قاۋىشاتىن كۇندەردىڭ،
توسىپ ءساتتى ساعاتىن.
حاتىن توسىپ كىمدەردىڭ...
ساعىناتىن قاباسىن.

قازاق، قىرعىز دوستىعىن،
«ورامالدا» جىر قىلعان.
ۇيلەنەتىن جەتتى كۇن،
ءبىر قىز الدى قىرعىزدان.

«نوسەر بولىپ جارقىلداپ،
جەر بەتىنە نۇر قۇيىپ».
قىران بولدى ساڭقىلداپ،
تۇعىر بولدى ءبىر بيىك.

«جەز بۇيداسىن»(3) ەلىنە،
سيلاعاندا العاش ءبىر.
تارتىپ تۋعان تەگىنە،
تاڭ قالدىردى الماس- جىر.

تاڭدايىنا ۇيالاپ،
ليريكانىڭ بۇلبۇلى.
كەتتى جىردى قۋالاپ،
اق قابانىڭ دۇلدۇلى.

«ورالۋدىڭ ويلارى»،
ەندى ءساتتى تۋار دەپ.
تۋعان جەرگە ورالدى،
تاۋ كوتەرىپ قۇماربەك.

وقىرماندى باۋرادى،
«التىن قازىق»(4) ، «ءتاتتى الما»(5).
بيىكتەدى تالعامى،
اتى كەتىپ اسپانعا.

ساعىنعاندا اناسىن،
كوك ورماننان ىزدەدى.
جىرىمەن جازىپ جاراسىن،
عۇمىر كەشتى كۇردەلى.

تاۋ تۇلعالى اقىنعا،
حالقى باسىن جاتتى ءيىپ.
اجال ءجۇردى ارتىندا،
ازۋ ءتىسى اقسيىپ.

دىڭكەلەتتى ءيت ءومىر،
قۇتىلمادى اجالدان.
كۇڭىرەنىپ كۇلتە جىر-
ورىن الدى مازاردان.
تۇستاستارى اھ ۇردى،
سوقىر كوزدەن جاس شىعىپ.
كومىپ جاتتى اقىندى،
قولدان كەلگەن جاقسىلىق.

التىن بەسىك قاباسى،
شارانادا شايقاعان.
ساعىندى ما بالاسىن،
قويىننا الدى قايتادان.

جامان ولەڭ كورگەندە،
ليريكانىڭ باعىنان.
جانىم بولىپ شەرمەندە،
مەن قۇماڭدى ساعىنام.

جاقسى ولەڭدى كورگەندە،
ليريكانىڭ باعىنان.
قۇماڭ قايتا كەلگەنبە؟...
اقتارىلام اعىمىنان.

قالقان بولعان باتىرعا،
بەسىك بولعان ەلىنە.
شابىت بولعان اقىنعا،

سالەم قابا جەرىنە.


(1) ايگىلى اقىن قۇماربەك ساقارين
(2) ايگىلى بالۋان سەرىك قوجاباي ۇلى
(3) ، (4)، (5) قۇماربەكتىڭ جىر جيناقتارى

قارىز

كۇنىن كورمەي مەش تۇبىندە مەشەلدىڭ،
ءومىر- كۇرەس، سان ءتىرىلىپ، نەشە ءولدىم.
ءبىر بيىككە شىققانىمدا ۇجدانىم-
ەسكەرتەدى قارىزىم مول ەكەنىن.

قايعىمدا اۋىر قارا جەردە كوتەرمەس،
جانسەبىلگە قايرات عانا ەكەن دوس.
بۇل ومىرگە كەلە سالا قارىزدار-
بولعان ەكەم اناشىما وتەلمەس.

مەن تۋعاندا،  
باسىپ كوڭىل كوگىن بۇلت-
اناشىما بەرسە ەكەن دەپ جەڭىلدىك.
تىلەك تىلەپ... 
جوتاسىنا كوتەرگەن،
اكەمدە قارىزدارمىن ومىرلىك.

الىس جۇرسەم ايتاتۇعىن ءان قىلىپ،
ورتاسىندا سايرانداعام ءسان قۇرىپ.
التىن بەسىك- الاقاندا تەربەگەن،
تۋعان ەلگە قارىزدارمىن ماڭگىلىك.

كىندىك قانىم تامعان مىناۋ گۇل ءوڭىر،
(قارا ۇلىڭىنان قادام سايىن تىلە جىر).
سۋىڭدى ءىشىپ، شالعىنىڭا اۋناعان،
ساعانداعى قارىزدارمىن ءبىر ءومىر.

اقىل ايتقان قارىزدارمىن اعاما،
بولاشاعىم- قارىزدارمىن بالاما.
جۇبايىما قارىزدارمىن تاعى دا،
كىر جۇقتىرماي كەلە جاتقان جاعاما.

شاتتىعىنا قولى ءتيىپ بارماعان،
جىعىلعاندا سۇيەۋ بولا الماعان.
قارىزدارمىن تۋىس- تۋعاندارىما-
كشىلەرگە مەيىرىمە قانباعان.

تاعدىر- قامشى  مەنى اياماي وسقاندا،
سەندەرسىڭدەر بىرگە ارقا توسقاندا.
جۇرەگى نۇر، تىلەگى ءبىر مەنىمەن،
قارىزدارمىن قادىرى مول دوستارعا.
ويلانايىن، تاعى.... تاعى... تاعى دا،
جەڭسىتەرمەن تاياعاندا باعىما.
جەڭىلستىڭ ءدامىن ماعان تاتقىزعان،
قارىزدارمىن دۇسپانىما، جاۋىما.

تاعى قانشا... ۇمىت بولعان قارىز بار؟
ار سوتىنا ءتۇستى قانشا... ارىزدار؟
ولگەندە دە ادامداردىڭ جىلاعان،
كوز جاسىنا بوپ كەتەرمىن قارىزدار.

مىڭ سۇمدىقتى كورمەي كەتكەن كوزىمە،
ءبىر شىندىقتى ايتا الماعان سوزىمە.
جەتە الماعان جەتەم دەگەن جەرىنە،
قىل اياعى قارىزدارمىن وزىمە.


اتا مەن نەمەرە

ابىز قارت دەپ سيلايتۇعىن توڭىرەك،
كارلىك جەتىپ، جانارىنان ءسونىپ وت.
توقسانداعى تومارداي شال بارادى،
نەمەرەسى تاياعى بوپ، كوزى بوپ.

بوي جازباقشى ەكى «ءسابي» باقتا از،
ءبىرى پاتشا، ال بىرەۋى تاحقا اراز.
ءبىرىن ءومىر شيمايلاعان اياماي،
بىرەۋى ونىڭ جازىلماعان اق قاعاز.

دەگەندەي- اق، بوتاقانىم كوشىمە ەر،
قارتقا ىلەسكەن بالعىن عۇمىر جەتىلەر.
بىرەۋى الىس، ال بىرەۋى اۋدەمدە،
الدارىندا جاتىر تارام ەكى جول.

ءبىرى ارتا الماي العى كۇنگە كوپ سەنىم،
ءبىرى ايتالماي قولى نەگە جەتكەنىن.
ءبىرى اڭسايدى بولاشاعىن الداعى،
ءبىرى ويلايدى ارتتا قالعان وتكەنىن.

ءبىرى ىستەسە كارلىككە قارسىلىق،
ءبىرى كەلەد ەرجەتۋگە اسىعىپ.
ءبىرى كەيىن شەگىنگىسى كەلەدى،
ال بىرەۋى بارادى العا تاسىنىپ.

سول بەينەگە قاراپ تۇرىپ جەتكەنىم:
كورگەندەيمىن ءبىر عۇمىردىڭ شەت- شەگىن.
كاريادان ەرتەڭىمدى كوردىم دە،
نەمەرەدەن ەلەستەدى وتكەنىم.



بۋرىلتوعاي اۋداندىق راديو- تەلەۆيزيا مەكەمەسى

سوڭعى قوسىلعان جازبالار

قاتىستى باعالار

  加载评论内容,请稍等......