باس بەت   »ادەبيەت ايدىنى»  ەزۋ تارتار»   جەتى قابا ازىلدەرى (6)
جەتى قابا ازىلدەرى (6)

تولقىن قاسىمبەك ۇلىنىڭ قىزىقتارى

تولقىن ( توقا ) قاسىمبەك ۇلىنىڭ قاعىتپالارى : توقا قازىر قابا اۋداندىق اۋرۋدىڭ الدىن الۋ پۋنكتىنىڭ قىزمەتكەرى.



▲ توقانىڭ جاڭادان باس قۇراعان كەزى ەكەن، قايىن جۇرتىنىڭ كولباي اۋىلىنداعى تۋىستارى قوناققا شاقىرادى، اپاسى باستاعان ءبىر توپ قوناعاسىدا وتىرعاندا، ۇي يەسى قوناقتارعا اراق قۇيادى، توقا وتىرعانداردان تارتىنىپ اراقتى ىشپەي قويادى، اپاسى تۇرىپ:
-  بولدى بالام ، سىيلاپ قۇيىپ وتىرعوي، بىرەر ۇرەمكە ءىش- دەيدى ، سوندا توقاڭ رومكەنى قولىنا الىپ:
-  ىشسەم ىشەيىن، ءبىراق سوڭعى زاردابىنا ءوزىڭىز جاۋاپتى بولىڭىز- دەپ قالجىڭعا جاستاپ تارتىپ جىبەرگەن ەكەن .
▲ بىردە ساباقتاستاردىڭ باس قوسۋى بولىپ، قالىڭ ساباقتاس اۆتوكولىكپەن تاۋعا قاراي قايقايىپ بارا جاتادى، ءبىر قانشا جىگىتتەردىڭ تالابىمەن كوزدەگەن جەرگە جەتكەنشە بىرەر رومكە ىشە وتىراتىن بولىپ، باسقارۋشىلاردىڭ ءبىرى اراق قۇيادى،  جىگىتتەر قىزىپ قالماسىن دەپ، ازدان- ازدان جاعالاتىپ ، رومكە توقاڭا دا كەلەدى ، رومكەنى قولىنا العان توقاڭ:
-  مىنانى كوزگە تامىزامىز با؟-دەپ وتىرعاندادى قىران كۇلكى قىلادى .
▲  جىگەر قالي ۇلى دەگەن ساباقتاسى ءبىر شايحانا اشپاقشى بولىپ، مايلاپ العان ءۇيىن جازداي رومانتايدى، ءبىر كۇنى جولشىباي جىگەردىڭ شايحاناسىنا بۇرلعان توقا :
- ءاي جىكە، بۇل نەدەگەن بىتپەيتىن قۇرىلىس ، سەنەن كەيىن باستاعان ءۇش قىساڭ قۇرىلىسىدا بىتىپ قويدى عوي،- دەپ قاعىتقان ەكەن .
▲ توقاڭنىڭ سارتام اۋىلدىق شيپاحانادا ىستەپ جۇرگەن كەزى، اۋىلداعى ەرىككەن شالداردىڭ « وسى جىگىت ىشىمدىكتى كوپ ىشەدى ەكەن»- دەگەن سوزدەرىن ەلدەن ەستىپ جۇرەدى ەكەن ، ءبىر كۇنى كەلە جاتسا الگى شالداردىڭ ءبىرقانشاسى شۇيىركەلەسىپ وتىرادى، توقا ادەيى جاندارىنا كەلىپ سالەم بەرەدى ، شالداردىڭ ءبىرى:
- ءيا بالا قايدا بارا جاتىرسىڭ؟ دەمەيمە سوندا توقاڭ:
- ءوز ايلىعىممەن اراق الىپ ىشەيىن دەپ كەتىپ بارام ،- دەگەن ەكەن .

▲ ءبىر جولعى قار اپاتىندا اۋىلدىق قاتىستى سالالاردان ادام شىعارىپ، تومەنگە قىزمەت گرۋپپاسىن تۇسىرەدى، مەدتسينا سالاسىنان توقا شىعادى ، ولار ارالاپ ءجۇرىپ ءبىر وتباسىنا كەلگەن سوڭ، گرۋپپا باستىعى جاعداي ۇعىسىپ بولعان سوڭ، جانىنداعى جىگىتەردى، ولاردىڭ قىزمەت ورىنىن تانستىرا باستايدى ، توقاعا كەلگەندە:
- مىنا جىگىت اۋىلدىق شيپاحانادا ىستەيتىن توقا دەگەن شيپاگەر-، دەپ تانىستىرادى، سوندا ۇيدەگى ۇلكەن اپامىز تۇرىپ:
- يە جاقسى بولعانىن قاراشى، شيپاگەر بالا، سەنەن سۇرايىنشى، جاقندا كەلىنىم بوسانىپ ەدى،  ءسۇت شىقپاي بالاعا قيىن بولىپ تۇرعانى، بۇل قالاي بولعانى،- دەيدى عوي، سوندا قالجىڭپاز توقا:
- ە، وندا كەلىنڭىز شۋىن جەپ قويعان بولدى،-دەپ وتىرعانداردى دۋ كولدىرىپ، اپامىزدى رەنجىتىپ العان ەكەن.

▲ توقا اۋىرىپ دەمالىستا جۇرگەن كەزىندە كوشەدە بىرنەشە شالمەن ۇنەمى بىرگە ۇستەل دوپ ويناپ ۋاقىت وتكىزىپ ءجۇرىپتى، الگى شالدار اۋىلدا ءولىم شىقسا جانازاسىنا بارمايدى ەكەن، توقا ءبىرنەشە رەت جانازاعا بارىپ كەلسە «جەتىسى قاشان ەكەنپ- دەپ سۇرايدى ەكەندە تاماققا بولا جەتىسىنەن قالمايتىن كورىنەدى ، بۇنى بايقاعان توقا تاعى ءبىر جانازادان كەلسە شالدار «جەتىسى قاشان بولدى»- دەپ جان- جاقتاپ سۇراي قالىسىپتى، سوندا بۇل سىڭايدى جاقتىرماعان توقا :
-بۇل مارقۇمنىڭ جەتىسىن بەرمەيدى ەكەن - دەگەن ەكەن .

▲ توقانىڭ ءبىر جاماعايىن جەزدەسى بانكەدەن قوماقتى قارىز الماقشى بولىپ، توقاعا كەپىل بولىپ بەرسەڭ دەپتى، توقا جەزدەسى قارىزىن ۋاقىتىندا قايتارماي اۋىرەگە سالاما دەپ كوماندانىپ:
- وي جەزدەكە، قازىرگى ادامدارعا سەنىم جوق، ۇيقتاپ جاتقان جەرىنەن جۇرەك اۋىرۋىنان ءولىپ قالاتىن بولىپ كەتتى عوي، ەگەر سەن ءبىر كۇنى سۇيتىپ كەتىپ قالىپ جاتساڭ، قارىزىڭدى قالاي قايتارامىن،- دەپ قالجىڭعا تىرەپ قۇتىلىپ كەتكەن ەكەن.

▲توقاڭنىڭ جۇمىس ۇستىندە اياعى جارالانىپ قالىپ ، وتباسىندا دەمالىپ جاتادى، دوستارى كوڭىلىن سۇراپ كەلىپ، بىرەر بوتەلكەسىن ءىشىپ دۇرىلدەسىپ وتىرىپ بارىپ شىعادى، قاقپادان بالداققا سۇيەنىپ اتاندىرا شىققان توقا:
- ءاي وسى اياق سىنعاننان قول سىنعان جاقسى ەكەن دەپ قالدىم ،-دەيدى، سوندا كەلگەندەر « نەگە» دەپ سۇراسا توقا تۇرىپ:
- ەگەر اياعىم ساۋ بولسا، سەندەرمەن ەرىپ كوشەگە شىعىپ كەتپەيمىن بە،- دەپ دۋ كۇلدىرگەن ەكەن.
▲توقاڭ اۋىلداعى ءبىر اعايىنىنا ەكى اق ەشكى قوسادى دا،  ەكى جىلدان كەيىن بارسا، تولىن باسقارىپ جىبەرگەن اعايىنى:
- توقا  ەكى ەشكىڭ ءالى لاقتامادى، -دەپتى،  سوندا توقاڭ مىسقىلداپ:
-سوندا نەمەنە، دۇزىك سالدىرىپ تاستاعان جوقسىڭ با؟،-دەگەن ەكەن.


جىيناپ رەتتەگەن : سەرجان قابەت ۇلى


سوڭعى قوسىلعان جازبالار

قاتىستى باعالار

  加载评论内容,请稍等......